حفاریهای ناخواسته
در بعضی حفاریهای ناخواسته دیده شده که افرادی در حال کندن شالوده و پی ساختمان و یا در حال حفر چاله هایی برای نشاندن درخت و یا نهال به خمره های طلا ونقره ویا گنج برخورد کرده اند گاهی دیده شده که کشاورزی با بیل خود به یک گنج گرانبهایی رسیده و یا مقنی در حین حفر چاه به یافته ی با ارزش رسیده. اری وشاید این افراد هرگز بدنبال گنج نرفتند ویا زحمت گشتن بدنبال کنج را متحمل نشده اند.
حفاریهای عامیانه
هرگاه افراد ناشی و ناآگاه به باور خود میرسند که در یک نقطه گنجی و جود دارد بلافاصله با بیل و کلنگ و گاهی با لودر و بیل مکانیکی بجان آن مکان می افتند تا بقول خود ضرب العجلی کار را یکسره کنند غافل از آن هستند که در چنین مواقعی اکثر دفینه ها ناقص ویا نابود میشوند. بعضی از جنسها چون سالیان درازی در خاک ماندند بمحض قرار گرفتن در معرض هوا پودر و یا بصورت خاکستر می گردند اکثر جویندگان بگمان اینکه درون خمره ها خاکستر بوده آنرا شکسته و یا بحال خود رها می کنند. حفاریهای عامیانه اگر به اشیای با قدمت کم رسیدند صاحب گنج می شوند ولی اگر به گنجینه ی با قدمت چند هزار ساله برخورد کنند که در شرایط بدی نگهداری شده باشد آنرا نابود و یا غیر قابل استفاده میکنند. گاهی دیده شده که گروهی دست به حفاری تونلی زده بدون اینکه از علم حفاری تونلها خبر داشته باشند و نتیجه ی ان منجر به فاجعه ی شده است. گاهی دیده شده که وسیله ی حفاری مانند موتر برق و پیکور را داخل چاه و یا تونل برده و مشغول حفر شدند که
حفاریهای علمی
حفاریهای علمی معمولا توسط افراد آگاه و تحصیلکرده آن رشته و علاقه مندان به ارزش اثار باستانی انجام میشود. این افراد طی دوره های مدیدی به شناخت و تجربه ی کاوش و ابزارهای مربوطه پرداخته و بعد از کسب مهارت لازم در زمینه ی حفاری بازهم تحت نظر اساتید و کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان داخلی و خارجی قرارگرفته تا مرتکب اشتباه جبران ناپذیری نگردند. ابزاری که انها بکار میبرند معمولا سبک و ظریف با درجات مختلف میباشد خیلی از کارهارا با برس مویی انجام میدهند. کار حفاری علمی خیلی ارام و با صبر و حوصله انجام میشود بعضی وقت ها یک گروه ماهها روی یک سایت کار میکنند تا به نتیجه برسند ولی برخلاف ان حفاریهای عامیانه معمولا یک شبه انجام میشود.
سرگذشت یک سکه
در روزگاران قدیم و در دل تاریخ انسانهای زحمتکش و سخت کوش با ابزاری ناچیز اقدام به ضرب و ساخت سکه که ابزاری برای دادوستد بود کردند . این سکه که الان ما به این شکل میبینیم اول آنرا بصورت یک میله در میآوردند بعد بوسیله ی حرارت دادن و کشیدن به قطر دلخواه می رساندند . پس از بدست آمدن قطر دلخواه و صیقل دادن ، آنرا بصورت حلقه حلقه برش می دادند . پس از برش دوباره حرارت میداندند تا سطح دو طرف ان صاف و خالی از تراشه شود بعد به وسیله چکش آنرا به قطر و شعاع و وزن دلخواه می رساندند پس از آن آماده ی ضرب می شد . در اوایل پیدایش ضرب سکه ، روش به صورتی بود که دو قالب فلز از جنس فولاد ، یکی مخصوص پشت و یکی روی سکه ، معمولا نقشی از صورت پادشاه وقت برای رو و نمادی از یک جای مقدس و یا شیی متداول برای پشت می ساختند ؛ این دو قالب یکی در سندان جای داشت و یکی بصورت سمبه از رو قرار می گرفت
جام زرین
یکی از دوستان تعریف می کرد :
یک روز برای کارشناسی یک جام طلایی که صاحبش ادعا کرده خودش در یک حفاری ناخواسته پیدا کرده ، از طریق چند رابط به من رسیدند تا کارشناسی نموده و مشتری خوبی برایش پیدا کنم . طبق روال مبلغی بحسابم واریز کردند تا جهت کارشناسی به منزل صاحب جام رفته و کار خودم را انجام دهم . متاسفانه همیشه این هزینه ها ، رابطها و واسطه ها متحمل می شوند بدون اینکه از اصل و جعل بودن جنس اطلاعی داشته باشند . گاهی هم به ندرت صاحب جنس متقبل این هزینه ها می شود آنهم در صورتی است که خودش قربانی یک معامله نا آگاهانه گشته و دست بخرید جنسی زده بدون آنکه فهمیده باشد جنس خریداری شده جعلی بوده و بخاطر طمع زیاد جهت اقدام به فروش سریع ، هزینه ی کارشناسی را متقبل می گردد .
بعد از کمی معطلی و کارهای امنیتی مرا وارد یک خانه کردند . پس از شنیدن شرط و شروط فروشنده جام مذکور را بدست من دادند به محض دست گرفتن جام که در یک پارچه و مقداری پنبه پیچیده شده بود حدس زدم جعلی است (بخاطر وزن کم آن) .
دخمه یا برج خاموشان مکانیست که زرتشتیان، مردار آدمیان را که بنا بر عقاید آنها نجس و پاریار است در آن می‌گذاردند تا گوشت مردار توسط درندگان و پرندگان خورده شود آنگاه باقی‌ماندة استخوان‌ها را درون چاه میانة دخمه انبار می‌کردند. بنا بر عقاید زرتشتیان دفن مردار موجب آلودگی عنصر مقدس خاک می‌گردید و لازم به ذکر است که در دین زرتشتیان بی‌تابی از برای مرگ عزیزان شدیداً منع شده‌است.
واژه ی دخمه :
دخمه یا دخنه دگرگون واژة دخ خنه (دژ خانه) میباشد که به مرور زمان بدین وجه درآمده و به معنای سرای پلیدی است و امروزه به مکان‌های ترسناک
قبرها
شکل و ساختار یک قبر بستگی به آیین و اقلیم خود دارد و چون در کشور ما آیین های مختلفی و اقلیمهای گوناگونی موجود است تنوع قبور و ساختار آنها نیز متفاوت است. نبش قبر و یا تخریب آن باید طبق اصول ، آگاهی از آیین و اطلاع از ساختار آن باشد چون در همه ی آیین های پیشینیان مرسوم نبوده که همراه مردگان اشیا و توشه راه دفن کنند. در گذشته چند آیین وجود داشته که همراه مردگان خود اشیایی را می گذاشتند مانند میتراییها مهریها زرتشتیها و گبریها که امروزه همه اینها را گبری می خوانند بعضی ها قبرها را به این صورت می ساختند که مرده را در ارتفاعات کوه ها ویا تپه ها روی زمین قرار می دادند و در کنار و یا زیر آن اشیای گرانقیمت می نهادند و بعد با سنگ های ریز
مقبره های سلطنتی
چرا با ارزش ترین گنجینه ها در مقبره ها یافت می شود و چرا در زمانهای قدیم این گنجینه ها به همراه مردگان دفن میشده اند ؟ یک مقبره حاوی چند اتاق و راهرو و انبار و چند هواکش البته بدون درب چون بعد از تدفین مردگان درب آن را پلمب می کردند تا کسی نتواند وارد آنجا شود. مردگانی که در مقبره ها نگهداری می شوند باید دارای مقام و منزلت بالایی باشند ؛ حالا پادشاه یا ملکه و یا شاهزاده ها باشند معمولاً در مقبره های مخصوص خاکسپاری می شدند. پیشینیان بر این عقیده بودند که مردگان دوباره زنده و به حیات خود ادامه خواهند داد. و بخاطر همین عقیده تمام دارایی آن مرده را به همراه جسدش در مقبره به خاک می سپردند تا بعد از اینکه زنده شد با همان دارایی به کسب و کار مشغول شود.
تخریبهای قانونی و غیر قانونی
در یک پروژه راهسازی با خبر میشویم که هنگام حفاری و یا جاده سازی یک دستگاه به مجسمه و یا خمره ی طلا برخورد کرده یا یک آثار باستانی را تخریب نموده است . بیشتر این کشفیات نابود و یا خورد می شوند. گاهی دیده شده که افراد عجول و ناشی بخاطر موقعیت مخاطره آمیز یک مکان با بیل مکانیکی و یا لودر دست به حفاری زدند و تمام آثار با آرزش و باستانی را نیست و نابود کردند و اگر اشیایی هم باشد پخش و پلا شده و یا راه ورود به گنجینه را مسدود کرده اند . گاهی شنیدیم که یک جای با آرزش را بخاطر سهولت و سرعت عمل آن را با دینامیت منفجر ساخته و آنجا را بصورت ویرانه در آورده اند. همه ی این اعمال ناشیانه ، چه قانونی و چه غیر قانونی بخاطر نداشتن
تعرض به جاهای قرق شده ، میراث فرهنگی ، مذهبی ، اوقاف و ملک شخصی
تعرض به معنی دخول بدون اذن یعنی ورود به حریم دیگران بدون اجازه. یعنی انجام کاری در قلم رو دیگران بصورت مخفیانه ، حالا این حریم چه دولتی یا مذهبی و یا خصوصی ممنوع و پیگرد قانونی دارد. چرا ما مرتکب چنین خطاهایی می شویم و وارد حریم دیگران میگردیم و شاید هم در اصل کار ما بدون نتیجه و ناشیانه باشد. باوجود این همه جاهای آزاد و دور از چشم دیگران ما دست به چنین کارهایی میزنیم . چرا در جاهایی کار نکنیم که گذر هیچ کسی نباشد و با خیال راحت و در امنیت کامل مشغول کار شویم. چرا بسراغ این اماکن میرویم و حرمت دیگران را زیر پا میگذاریم. چرا کارهای خودر را در مسیرهای غیر قانونی وغیر شرعی هدایت میکنیم و اشکارا امنیت خود را بخطر اندازیم. درکشور ما بی نهایت جاهای بکر و متروک پیدا میشود که ارزش کار وزحمت در انها را دارد و بدون هیچ دغدغه ی و استرس مشغول شویم و به حریم دیگران نه تعرض و نه دست درازی کنیم.
